Coğrafi Keşifler Kronolojisi

aygunhoca tarafından yazıldı. Aktif 08 Temmuz 2010. Yayınlanma Kpss Tarih

15. ve 16. yüzyıllarda Avrupalılar tarafından yeni ticaret yollarının, okyanusların ve kıtaların bulunmasına "Coğrafi Keşifler" denmiştir. Önceleri dini ve ilmi amaçlarla başlayan dünyaya yayılma hareketleri 15. yüzyılın ikinci yarısında açık bir şekilde ekonomik amaçlara yönelmiştir.
Yeniçağ Avrupası'nda ticaretin gelişmesi, paranın esası olan değerli madenlere ihtiyacı arttırmıştır. Avrupalılar, değerli madenlere ulaşabilmek için Asya ve Avrupa'ya seferler düzenlemişlerdir.

Coğrafi Keşiflerin Nedenleri

*Avrupalıların pusulayı öğrenmeleri, gemicilik ve coğrafya bilgilerinin artması.

*Avrupalıların, doğu ülkelerinin zenginliklerine ulaşabilmek amacıyla yeni ticaret yolları aramaları.

*Istanbul'un fethinden sonra Türklerin, doğu ticaret yollarına hÃ¢kim olmaları ve Avrupalıların açık denizlere çıkma ihtiyacı hissetmeleri.

*Avrupa'da değerli madenlerin az bulunmasından dolayı kralların (Ispanyol-Portekiz) gemicileri desteklemesi.

*Avrupalıların, Hıristiyanlık dinini yaymak istemeleri.

*Avrupalıların dünyayı tanımak istemeleri.

Keşifler

Ipek Yolu
Çin'den başlayarak Orta Asya üzerinden, Hazar Denizi'nin güneyinden ve kuzeyinden geçerek Trabzon ve Kırım Limanlarına gelen malların buralardan Avrupa'ya ulaştığı yoldur.

Baharat Yolu

Hindistan'dan başlayarak Iran Körfezi ve Irak üzerinden Suriye Limanlarına veya Kızıldeniz yoluyla Süveyş ve Akabe'ye, oradan da kara yoluyla Iskenderiye'ye ulaşan yoldur. Uzak Doğu ile yapılan ticaret, Venedik ve Mısırlıların elinde bulunuyordu. Bu devletler, diğer devletlerin Baharat Yolu'ndan faydalanmasını engellemeye çalışmışlardır.

Ilk keşif seyahatleri, Atlantik Okyanusu ve Afrika Sahillerinde 14. yüzyılın başlarında Fransız ve Cenevizli gemiciler tarafından yapılmıştır. Bu seyahatler sonucunda Kanarya ve Azor Adaları keşfedildi.

Kristof Kolomb, 1492'de Amerika Kıtası'na ulaştı. Portekizli gemici Bartelmi Diyaz'ın Ümit Burnu'nu bulmasından sonra Vasko dö Gama, Ümit Burnu'nu dolaşarak Hint Okyanusu ve Hindistan'a ulaştı. Portekizli Macellan ve Del Kano, dünyayı dolaşarak yuvarlaklığını kanıtlamışlardır.

Keşiflerin Sonuçları

*Keşifler, dünya tarihinde önemli sosyal, siyasal, ekonomik ve dini değişikliklere neden olmuştur. Bu durum, keşiflerin evrensel yönünü ortaya koymaktadır.

*Eski ticaret yolları değişti. Akdeniz, doğu -batı ticaretindeki önemini kaybetti. Baharat ve Ipek Yolları önemini kaybetti. Bu durum Atlas Okyanusu Limanlarının önem kazanmasına neden olmuştur.

*Avrupalılar, yeni keşfedilen yerlerde sömürge imparatorlukları kurdular. Bu durum, keşfedilen ülkelerden Avrupa'ya altın ve gümüş başta olmak üzere bol miktarda hammadde götürülmesine neden olmuştur. Bu gelişmeler Avrupa'nın zenginleşmesini, hayat standartlarının yükselmesini ve Rönesans hareketlerinin gerçekleştirilmesini sağlamıştır.

*Ticaretle uğraşan burjuva sınıfı zenginleşmiş ve Avrupa ürünleri yeni pazarlar bulmuştur. Böylece daha sonraki yıllarda gerçekleşecek olan Sanayi Devrimi'ne ortam hazırlanmıştır.

*Keşfedilen yerlere Avrupa'dan göçler olmuş, bu durum Avrupa kültür ve medeniyetinin yayılmasını sağlamıştır.

*Hıristiyanlık, yeni ülkelere yayılmıştır. Ancak bazı bilimsel gerçeklerin ortaya çıkması sonucunda Hıristiyanların dini inançları zayıflamış, Kilise'ye güven sarsılmıştır.

*Dünyanın bazı yerleri, Avrupalılar tarafından tanınmış, yeni kültürler, canlılar ve ırklar ortaya çıkmıştır.

Coğrafi Keşiflerin Türk Dünyası Üzerindeki Etkileri

Coğrafi Keşifler, bütün insanlığı etkilemiştir. Bu yönüyle evrensel bir özelliğe sahiptir. Akdeniz Limanları, Coğrafya Keşifler sonucunda önemini kaybetti. Ancak 1869'da Süveyş Kanalı'nın Fransızlar tarafından açılmasıyla bu limanlar yeniden önem kazanmıştır.

Coğrafi Keşifler, Müslüman ülkeler açısından büyük zararlara neden olmuştur. Islam ülkeleri yoksullaşmış, Türkistan Hanlıkları giderek zayıflamış ve Ruslar karşısında gerilemiştir. Osmanlı Imparatorluğu, Ipek ve Baharat Yollarına hakim olmasına rağmen yolların değişmesinden dolayı umduklarına ulaşamamıştır. Osmanlı Imparatorluğu, ticaret faaliyetlerini yeniden geliştirebilmek için Avrupalı devletlere kapitülasyonlar vermek zorunda kaldı.

Ayrıca Osmanlı topraklarında kervan yolları boyunca faaliyet gösteren halk ve zanaatkÃ¢rlar işsiz kaldı. Bu durum, Osmanlı Devleti'nde ekonomik sıkıntılara ve Celali Isyanları'na zemin hazırlamıştır.

Osmanlı Devleti, Hint ticaret yolunun hakimiyeti için Portekizlilerle, Akdeniz hakimiyeti için de Ispanyollarla mücadele etti. Endonezya'da savunma ve koruma savaşları yapan Osmanlı Devleti, Hıristiyan Avrupa karşısında ''Doğu Kalkanı'' haline gelmiştir.

Yıl Yıl Coğrafi Keşifler

860'a doğru
Izlanda
Naddod

875'e doğru
Beyazdeniz
Ottar

982'ye doğru
Grönland
Kızıl Erik

1246
Tataristan
Giovanni, Dal Piano Dei Carpini

1253
Moğolistan
Rubroek

1271-1275
Çin
Marco Polo

1431
Asor adaları
Gonçalvo Velho Cabral

1441
Beyaz Burun
Nuno Tristao

1445
Senegal
Lançarote Peçanha

1471
Gine Körfezi
Joao de Santarem

1482
Kongo
Diego Cam

1487
Ümit Burnu
Bartolomeu Dias

1492
Amerika (San Salvador)
Kristof Kolomb

1492
Haiti
Kristof Kolomb

1497
Newfoundland
G. Caboto, S. Caboto

1497-1499
Afrika ve Hindistan kıyıları
Vasco de Gama

1498
Labrador
Giovanni Caboto

1499
Venezuela
Ojeda, Amerigo Vespucci

1500
Amazon
Pinzon

1500
Brezilya
Pedro Alvares Cabal

1502
Orta Amerika
Kristof Kolomb

1505
Seylan
Almeida

1508
Malakka
Siqueira

1511
Sunda Adaları
A. d'Abreu

1513
Florida
Juan Ponce de LeÃ³n

1513
Panama
Nunez de Balboa

1515'e doğru
Bermuda Adaları
Juan Bermudez

1516
Rio de la Plata
Diaz de Solis

1518
Meksika
Fernanadez de Cordoba

1519
Tenochtitlan (Mexico)
Cortes

1520
Ateş Ülkesi
Ferdinand Magellan

1521
Filipin Adaları
Ferdinand Magellan

1524
Nouvelle France
Versazano

1532-1534
Peru'nun fethi
F. Pizarro

1534
Kanada
Jacques Cartier

1535
Kaliforniya
Cortes

1535
Şili
D. de Almagro

1540
Colorado
F. Alarcon

1542
Japonya
Mendes Pinto

1568
Salomon Adaları
Mendana

1576
Baffin Adası
Frobisher

1577
Virginia
W. Raleigh

1581-1584
Sibirya
Yermak

1585
Davis Boğazı
J. Davis

1594
Novaya Zemlya
Barents

1595
Marquises Adaları
Mendana

1605
Yeni Hollanda (Avustralya)
Willem Janszoon

1606
Yeni Hebrides Adaları
Queiros

1610
Hudson Körfezi
Henry Hudson

1615'e doğru
Horn Burnu
J. Lemaire

1642
Tasmanya
A. Tasman

1642
Yeni Zelanda
A. Tasman

1697
Kamçatka
Atlasov

1700
New Britain
Dampier

1722
Samoa Adaları
Roggeveen

1739
Bering Boğazı
Bering

1741
Aleut Adaları
Bering ve Delisle

1767
Tahiti
Wallis

1768
Lousiade Takımadaları
Bougainville

1772
Kerguelen Adaları
Kerguelen

1774
Yeni Kaledonya
Cook

1778
Yeni Kaledonya
Cook

1788
Mackenzie Irmağı
Mackenzie

1791
Vancouver Adası
Vancouver

1840
AdÃ©lie toprağı
Dumont d'Urville

1839-1842
Victoria toprağı
J. C. Rose

1878-1879
Kuzeydoğu Geçidi
E. Nordenskjöld

1903-1906
Kuzeybatı geçidi
R. Amundsen

1908-1909
Magnetik Güney Kutbu
E. Schackleton

1909
Kuzey Kutbu
Peary

1911
Güney Kutbu
R. Amundsen

1926
Güney Kutbu
R. Amundsen ve Nobile